ഭജ ഗോവിന്ദം

ഭജ ഗോവിന്ദം ഭജ ഗോവിന്ദം
ഗോവിന്ദം ഭജ മൂഢമതേ.
സമ്പ്രാപ്തേ സന്നിഹിതേ കാലേ
നഹി നഹി രക്ഷതി ഡുകൃഞ്കരണേ.
മൂഢ ജഹീഹി ധനാഗമതൃഷ്ണാം
കുരു സദ്ബുദ്ധിം മനസി വിതൃഷ്ണാം.
യല്ലഭസേ നിജകർമോപാത്തം
വിത്തം തേന വിനോദയ ചിത്തം.
നാരീസ്തനഭരനാഭീദേശം
ദൃഷ്ട്വാ മാ ഗാ മോഹാവേശം.
ഏതന്മാംസവസാദിവികാരം
മനസി വിചിന്തയ വാരം വാരം.
നലിനീദലഗതജലമതിതരലം
തദ്വജ്ജീവിതമതിശയചപലം.
വിദ്ധി വ്യാധ്യഭിമാനഗ്രസ്തം
ലോകം ശോകഹതം ച സമസ്തം.
യാനദ്വിത്തോപാർജനസക്ത-
സ്താവന്നിജപരിവാരോ രക്തഃ.
പശ്ചാജ്ജീവതി ജർജരദേഹേ
വാർതാം കോഽപി ന പൃച്ഛതി ഗേഹേ.
യാവത്പവനോ നിവസതി ദേഹേ
താവത്പൃച്ഛതി കുശലം ഗേഹേ.
ഗതവതി വായൗ ദേഹാപായേ
ഭാര്യാ ബിഭ്യതി തസ്മിൻ കായേ.
ബാലസ്താവത് ക്രീഡാസക്ത-
സ്തരുണസ്താവത് തരുണീസക്തഃ.
വൃദ്ധസ്താവച്ചിന്താസക്തഃ
പരേ ബ്രഹ്മണി കോഽപി ന സക്തഃ.
കാ തേ കാന്താ കസ്തേ പുത്രഃ
സംസാരോഽയമതീവ വിചിത്രഃ.
കസ്യ ത്വം കഃ കുത ആയാത-
സ്തത്ത്വം ചിന്തയ യദിദം ഭ്രാന്തഃ.
സത്സംഗത്വേ നിഃസംഗത്വം
നിഃസംഗത്വേ നിർമോഹത്വം.
നിർമോഹത്വേ നിശ്ചലിതത്വം
നിശ്ചലിതത്വേ ജീവന്മുക്തി.
വയസി ഗതേ കഃ കാമവികാരഃ
ശുഷ്കേ നീരേ കഃ കാസാരഃ.
ക്ഷീണേ വിത്തേ കഃ പരിവാരോ
ജ്ഞാതേ തത്ത്വേ കഃ സംസാരഃ.
മാ കുരു ധനജനയൗവനഗർവം
ഹരതി നിമേഷാത് കാലഃ സർവം.
മായാമയമിദമഖിലം ഹിത്വാ
ബ്രഹ്മപദം ത്വം പ്രവിശ വിദിത്വാ.
ദിനയാമിന്യൗ സായം പ്രാതഃ
ശിശിരവസന്തൗ പുനരായാതഃ.
കാലഃ ക്രീഡതി ഗച്ഛത്യായു-
സ്തദപി ന മുഞ്ചത്യാശാവായുഃ.
കാ തേ കാന്താധനഗതചിന്താ
വാതുല കിം തവ നാസ്തി നിയന്താ.
ത്രിജഗതി സജ്ജനസംഗതിരേകാ
ഭവതി ഭവാർണവതരണേ നൗകാ.
ജടിലീ മുണ്ഡീ ലുഞ്ചിതകേശഃ
കാഷായാംബരബഹുകൃതവേഷഃ.
പശ്യന്നപി ച ന പശ്യതി മൂഢോ
ഹ്യുദരനിമിത്തം ബഹുകൃതവേഷഃ.
അംഗം ഗലിതം പലിതം മുണ്ഡം
ദശനവിഹീനം ജാതം തുണ്ഡം.
വൃദ്ധോ യാതി ഗൃഹീത്വാ ദണ്ഡം
തദപി ന മുഞ്ചത്യാശാപിണ്ഡം.
അഗ്രേ വഹ്നിഃ പൃഷ്ഠേ ഭാനൂ
രാത്രൗ ചുബുകസമർപിതജാനുഃ.
കരതലഭിക്ഷസ്തരുതലവാസ-
സ്തദപി ന മുഞ്ചത്യാശാപാശഃ.
കുരുതേ ഗംഗാസാഗരഗമനം
ബ്രതപരിപാലനമഥവാ ദാനം.
ജ്ഞാനവിഹീനഃ സർവമതേന
മുക്തിം ന ഭജതി ജന്മശതേന.
സുരമന്ദിരതരുമൂലനിവാസഃ
ശയ്യാ ഭൂതലമജിനം വാസഃ.
സർവപരിഗ്രഹഭോഗത്യാഗഃ
കസ്യ സുഖം ന കരോതി വിരാഗഃ.
യോഗരതോ വാ ഭോഗരതോ വാ
സംഗരതോ വാ സംഗവിഹീനഃ.
യസ്യ ബ്രഹ്മണി രമതേ ചിത്തം
നന്ദതി നന്ദതി നന്ദത്യേവ.
ഭഗവദ്ഗീതാ കിഞ്ചിദധീതാ
ഗംഗാജലലവകണികാ പീതാ.
സകൃദപി യേന മുരാരിസമർചാ
ക്രിയതേ തസ്യ യമേന ന ചർചാ.
പുനരപി ജനനം പുനപരി മരണം
പുനരപി ജനനീജഠരേ ശയനം.
ഇഹ സംസാരേ ബഹുദുസ്താരേ
കൃപയാഽപാരേ പാഹി മുരാരേ.
രഥ്യാകർപടവിരചിതകന്ഥഃ
പുണ്യാപുണ്യവിവർജിതപന്ഥഃ.
യോഗീ യോഗനിയോജിതചിത്തോ
രമതേ ബാലോന്മത്തവദേവ.
കസ്ത്വം കോഽഹം കുത ആയാതഃ
കാ മേ ജനനീ കോ മേ താതഃ.
ഇതി പരിഭാവയ സർവമസാരം
വിശ്വം ത്യക്ത്വാ സ്വപ്നവിചാരം.
ത്വയി മയി ചാന്യത്രൈകോ വിഷ്ണു-
ര്വ്യർഥം കുപ്യസി മയ്യസഹിഷ്ണുഃ.
സർവസ്മിന്നപി പശ്യാത്മാനം
സർവത്രോത്സൃജ ഭേദാജ്ഞാനം.
ശത്രൗ മിത്രേ പുത്രേ ബന്ധൗ
മാ കുരു യത്നം വിഗ്രഹസന്ധൗ.
ഭവ സമചിത്തഃ സർവത്ര ത്വം
വാഞ്ഛസ്യചിരാദ്യദി വിഷ്ണുത്വം.
കാമം ക്രോധം ലോഭം മോഹം
ത്യക്ത്വാത്മാനം ഭാവയ കോഽഹം.
ആത്മജ്ഞാനവിഹീനാ മൂഢാ-
സ്തേ പച്യന്തേ നരകനിഗൂഢാഃ.
ഗേയം ഗീതാനാമസഹസ്രം
ധ്യേയം ശ്രീപതിരൂപമജസ്രം.
നേയം സജ്ജനസംഗേ ചിത്തം
ദേയം ദീനജനായ ച വിത്തം.
സുഖതഃ ക്രിയതേ രാമാഭോഗഃ
പശ്ചാദ്ധന്ത ശരീരേ രോഗഃ.
യദ്യപി ലോകേ മരണം ശരണം
തദപി ന മുഞ്ചതി പാപാചരണം.
അർഥമനർഥം ഭാവയ നിത്യം
നാസ്തി തതഃ സുഖലേശഃ സത്യം.
പുത്രാദപി ധനഭാജാം ഭീതിഃ
സർവത്രൈഷാ വിഹിതാ രീതിഃ.
പ്രാണായാമം പ്രത്യാഹാരം
നിത്യാനിത്യവിവേകവിചാരം.
ജാപ്യസമേതസമാധിവിധാനം
കുർവവധാനം മഹദവധാനം.
ഗുരുചരണാംബുജനിർഭരഭക്തഃ
സംസാരാദചിരാദ്ഭവ മുക്തഃ.
സേന്ദ്രിയമാനസനിയമാദേവം
ദ്രക്ഷ്യസി നിജഹൃദയസ്ഥം ദേവം.