దుర్గా సప్తశతీ - అధ్యాయం 2

ఓం అస్య మధ్యమచరిత్రస్య విష్ణు-ర్ఋషిః .
మహాలక్ష్మీర్దేవతా .
ఉష్ణిక్ ఛందః . శాకంభరీ శక్తిః . దుర్గా బీజం .
వాయుస్తత్త్వం .
యజుర్వేదః స్వరూపం . మహాలక్ష్మీప్రీత్యర్థం వాఽర్థే మధ్యచరిత్రజపే వినియోగః .
. ధ్యానం .
ఓం అక్షస్రక్పరశూ గదేషుకులిశం పద్మం ధనుః కుండికాం
దండం శక్తిమసిం చ చర్మ జలజం ఘంటాం సురాభాజనం .
శూలం పాశసుదర్శనే చ దధతీం హస్తైః ప్రవాలప్రభాం
సేవే సైరిభమర్దినీమిహ మహాలక్ష్మీం సరోజస్థితాం .
ఓం హ్రీం ఋషిరువాచ .
దేవాసురమభూద్యుద్ధం పూర్ణమబ్దశతం పురా .
మహిషేఽసురాణామధిపే దేవానాం చ పురందరే .
తత్రాసురైర్మహావీర్యైర్దేవసైన్యం పరాజితం .
జిత్వా చ సకలాన్ దేవానింద్రోఽభూన్మహిషాసురః .
తతః పరాజితా దేవాః పద్మయోనిం ప్రజాపతిం .
పురస్కృత్య గతాస్తత్ర యత్రేశగరుడధ్వజౌ .
యథావృత్తం తయోస్తద్వన్మహిషాసురచేష్టితం .
త్రిదశాః కథయామాసుర్దేవాభిభవవిస్తరం .
సూర్యేంద్రాగ్న్యనిలేందూనాం యమస్య వరుణస్య చ .
అన్యేషాం చాధికారాన్స స్వయమేవాధితిష్ఠతి .
స్వర్గాన్నిరాకృతాః సర్వే తేన దేవగణా భువి .
విచరంతి యథా మర్త్యా మహిషేణ దురాత్మనా .
ఏతద్వః కథితం సర్వమమరారివిచేష్టితం .
శరణం వః ప్రపన్నాః స్మో వధస్తస్య విచింత్యతాం .
ఇత్థం నిశమ్య దేవానాం వచాంసి మధుసూదనః .
చకార కోపం శంభుశ్చ భ్రుకుటీకుటిలాననౌ .
తతోఽతికోపపూర్ణస్య చక్రిణో వదనాత్తతః .
నిశ్చక్రామ మహత్తేజో బ్రహ్మణః శంకరస్య చ .
అన్యేషాం చైవ దేవానాం శక్రాదీనాం శరీరతః .
నిర్గతం సుమహత్తేజస్తచ్చైక్యం సమగచ్ఛత .
అతీవ తేజసః కూటం జ్వలంతమివ పర్వతం .
దదృశుస్తే సురాస్తత్ర జ్వాలావ్యాప్తదిగంతరం .
అతులం తత్ర తత్తేజః సర్వదేవశరీరజం .
ఏకస్థం తదభూన్నారీ వ్యాప్తలోకత్రయం త్విషా .
యదభూచ్ఛాంభవం తేజస్తేనాజాయత తన్ముఖం .
యామ్యేన చాభవన్ కేశా బాహవో విష్ణుతేజసా .
సౌమ్యేన స్తనయోర్యుగ్మం మధ్యం చైంద్రేణ చాభవత్ .
వారుణేన చ జంఘోరూ నితంబస్తేజసా భువః .
బ్రహ్మణస్తేజసా పాదౌ తదంగుల్యోఽర్కతేజసా .
వసూనాం చ కరాంగుల్యః కౌబేరేణ చ నాసికా .
తస్యాస్తు దంతాః సంభూతాః ప్రాజాపత్యేన తేజసా .
నయనత్రితయం జజ్ఞే తథా పావకతేజసా .
భ్రువౌ చ సంధ్యయోస్తేజః శ్రవణావనిలస్య చ .
అన్యేషాం చైవ దేవానాం సంభవస్తేజసాం శివా .
తతః సమస్తదేవానాం తేజోరాశిసముద్భవాం .
తాం విలోక్య ముదం ప్రాపురమరా మహిషార్దితాః .
తతో దేవా దదుస్తస్యై స్వాని స్వాన్యాయుధాని చ .
శూలం శూలాద్వినిష్కృష్య దదౌ తస్యై పినాకధృక్ .
చక్రం చ దత్తవాన్ కృష్ణః సముత్పాట్య స్వచక్రతః .
శంఖం చ వరుణః శక్తిం దదౌ తస్యై హుతాశనః .
మారుతో దత్తవాంశ్చాపం బాణపూర్ణే తథేషుధీ .
వజ్రమింద్రః సముత్పాట్య కులిశాదమరాధిపః .
దదౌ తస్యై సహస్రాక్షో ఘంటామైరావతాద్గజాత్ .
కాలదండాద్యమో దండం పాశం చాంబుపతిర్దదౌ .
ప్రజాపతిశ్చాక్షమాలాం దదౌ బ్రహ్మా కమండలుం .
సమస్తరోమకూపేషు నిజరశ్మీన్ దివాకరః .
కాలశ్చ దత్తవాన్ ఖడ్గం తస్యై చర్మ చ నిర్మలం .
క్షీరోదశ్చామలం హారమజరే చ తథాంబరే .
చూడామణిం తథా దివ్యం కుండలే కటకాని చ .
అర్ధచంద్రం తథా శుభ్రం కేయూరాన్ సర్వబాహుషు .
నూపురౌ విమలౌ తద్వద్ గ్రైవేయకమనుత్తమం .
అంగులీయకరత్నాని సమస్తాస్వంగులీషు చ .
విశ్వకర్మా దదౌ తస్యై పరశుం చాతినిర్మలం .
అస్త్రాణ్యనేకరూపాణి తథాభేద్యం చ దంశనం .
అమ్లానపంకజాం మాలాం శిరస్యురసి చాపరాం .
అదదజ్జలధిస్తస్యై పంకజం చాతిశోభనం .
హిమవాన్ వాహనం సింహం రత్నాని వివిధాని చ .
దదావశూన్యం సురయా పానపాత్రం ధనాధిపః .
శేషశ్చ సర్వనాగేశో మహామణివిభూషితం .
నాగహారం దదౌ తస్యై ధత్తే యః పృథివీమిమాం .
అన్యైరపి సురైర్దేవీ భూషణైరాయుధైస్తథా .
సమ్మానితా ననాదోచ్చైః సాట్టహాసం ముహుర్ముహుః .
తస్యా నాదేన ఘోరేణ కృత్స్నమాపూరితం నభః .
అమాయతాతిమహతా ప్రతిశబ్దో మహానభూత్ .
చుక్షుభుః సకలా లోకాః సముద్రాశ్చ చకంపిరే .
చచాల వసుధా చేలుః సకలాశ్చ మహీధరాః .
జయేతి దేవాశ్చ ముదా తామూచుః సింహవాహినీం .
తుష్టువుర్మునయశ్చైనాం భక్తినమ్రాత్మమూర్తయః .
దృష్ట్వా సమస్తం సంక్షుబ్ధం త్రైలోక్యమమరారయః .
సన్నద్ధాఖిలసైన్యాస్తే సముత్తస్థురుదాయుధాః .
ఆః కిమేతదితి క్రోధాదాభాష్య మహిషాసురః .
అభ్యధావత తం శబ్దమశేషైరసురైర్వృతః .
స దదర్శ తతో దేవీం వ్యాప్తలోకత్రయాం త్విషా .
పాదాక్రాంత్యా నతభువం కిరీటోల్లిఖితాంబరాం .
క్షోభితాశేషపాతాలాం ధనుర్జ్యానిఃస్వనేన తాం .
దిశో భుజసహస్రేణ సమంతాద్వ్యాప్య సంస్థితాం .
తతః ప్రవవృతే యుద్ధం తయా దేవ్యా సురద్విషాం .
శస్త్రాస్త్రైర్బహుధా ముక్తైరాదీపితదిగంతరం .
మహిషాసురసేనానీశ్చిక్షురాఖ్యో మహాసురః .
యుయుధే చామరశ్చాన్యైశ్చతురంగబలాన్వితః .
రథానామయుతైః షడ్భిరుదగ్రాఖ్యో మహాసురః .
అయుధ్యతాయుతానాం చ సహస్రేణ మహాహనుః .
పంచాశద్భిశ్చ నియుతైరసిలోమా మహాసురః .
అయుతానాం శతైః షడ్భిర్బాష్కలో యుయుధే రణే .
గజవాజిసహస్రౌఘైరనేకైః పరివారితః .
వృతో రథానాం కోట్యా చ యుద్ధే తస్మిన్నయుధ్యత .
బిడాలాఖ్యోఽయుతానాం చ పంచాశద్భిరథాయుతైః .
యుయుధే సంయుగే తత్ర రథానాం పరివారితః .
అన్యే చ తత్రాయుతశో రథనాగహయైర్వృతాః .
యుయుధుః సంయుగే దేవ్యా సహ తత్ర మహాసురాః .
కోటికోటిసహస్రైస్తు రథానాం దంతినాం తథా .
హయానాం చ వృతో యుద్ధే తత్రాభూన్మహిషాసురః .
తోమరైర్భిందిపాలైశ్చ శక్తిభిర్ముసలైస్తథా .
యుయుధుః సంయుగే దేవ్యా ఖడ్గైః పరశుపట్టిశైః .
కేచిచ్చ చిక్షిపుః శక్తీః కేచిత్ పాశాంస్తథాపరే .
దేవీం ఖడ్గప్రహారైస్తు తే తాం హంతుం ప్రచక్రముః .
సాపి దేవీ తతస్తాని శస్త్రాణ్యస్త్రాణి చండికా .
లీలయైవ ప్రచిచ్ఛేద నిజశస్త్రాస్త్రవర్షిణీ .
అనాయస్తాననా దేవీ స్తూయమానా సురర్షిభిః .
ముమోచాసురదేహేషు శస్త్రాణ్యస్త్రాణి చేశ్వరీ .
సోఽపి క్రుద్ధో ధుతసటో దేవ్యా వాహనకేసరీ .
చచారాసురసైన్యేషు వనేష్వివ హుతాశనః .
నిఃశ్వాసాన్ ముముచే యాంశ్చ యుధ్యమానా రణేఽమ్బికా .
త ఏవ సద్యః సంభూతా గణాః శతసహస్రశః .
యుయుధుస్తే పరశుభిర్భిందిపాలాసిపట్టిశైః .
నాశయంతోఽసురగణాన్ దేవీశక్త్యుపబృంహితాః .
అవాదయంత పటహాన్ గణాః శంఖాంస్తథాపరే .
మృదంగాంశ్చ తథైవాన్యే తస్మిన్ యుద్ధమహోత్సవే .
తతో దేవీ త్రిశూలేన గదయా శక్తివృష్టిభిః .
ఖడ్గాదిభిశ్చ శతశో నిజఘాన మహాసురాన్ .
పాతయామాస చైవాన్యాన్ ఘంటాస్వనవిమోహితాన్ .
అసురాన్ భువి పాశేన బద్ధ్వా చాన్యానకర్షయత్ .
కేచిద్ ద్విధాకృతాస్తీక్ష్ణైః ఖడ్గపాతైస్తథాపరే .
విపోథితా నిపాతేన గదయా భువి శేరతే .
వేముశ్చ కేచిద్రుధిరం ముసలేన భృశం హతాః .
కేచిన్నిపతితా భూమౌ భిన్నాః శూలేన వక్షసి .
నిరంతరాః శరౌఘేణ కృతాః కేచిద్రణాజిరే .
శ్యేనానుకారిణః ప్రాణాన్ ముముచుస్త్రిదశార్దనాః .
కేషాంచిద్ బాహవశ్ఛిన్నాశ్ఛిన్నగ్రీవాస్తథాపరే .
శిరాంసి పేతురన్యేషామన్యే మధ్యే విదారితాః .
విచ్ఛిన్నజంఘాస్త్వపరే పేతురుర్వ్యాం మహాసురాః .
ఏకబాహ్వక్షిచరణాః కేచిద్దేవ్యా ద్విధాకృతాః .
ఛిన్నేఽపి చాన్యే శిరసి పతితాః పునరుత్థితాః .
కబంధా యుయుధుర్దేవ్యా గృహీతపరమాయుధాః .
ననృతుశ్చాపరే తత్ర యుద్ధే తూర్యలయాశ్రితాః .
కబంధాశ్ఛిన్నశిరసః ఖడ్గశక్త్యృష్టిపాణయః .
తిష్ఠ తిష్ఠేతి భాషంతో దేవీమన్యే మహాసురాః .
పాతితై రథనాగాశ్వైరసురైశ్చ వసుంధరా .
అగమ్యా సాభవత్తత్ర యత్రాభూత్ స మహారణః .
శోణితౌఘా మహానద్యః సద్యస్తత్ర ప్రసుస్రువుః .
మధ్యే చాసురసైన్యస్య వారణాసురవాజినాం .
క్షణేన తన్మహాసైన్యమసురాణాం తథాంబికా .
నిన్యే క్షయం యథా వహ్నిస్తృణదారుమహాచయం .
స చ సింహో మహానాదముత్సృజన్ ధుతకేసరః .
శరీరేభ్యోఽమరారీణామసూనివ విచిన్వతి .
దేవ్యా గణైశ్చ తైస్తత్ర కృతం యుద్ధం తథాసురైః .
యథైషాం తుతుషుర్దేవాః పుష్పవృష్టిముచో దివి .
మార్కండేయపురాణే సావర్ణికే మన్వంతరే దేవీమాహాత్మ్యే ద్వితీయః .