Durga Saptashati - Chapter 9

ॐ राजोवाच ।
विचित्रमिदमाख्यातं भगवन् भवता मम ।
देव्याश्चरितमाहात्म्यं रक्तबीजवधाश्रितम् ।
भूयश्चेच्छाम्यहं श्रोतुं रक्तबीजे निपातिते ।
चकार शुम्भो यत्कर्म निशुम्भश्चातिकोपनः ।
ऋषिरुवाच ।
चकार कोपमतुलं रक्तबीजे निपातिते ।
शुम्भासुरो निशुम्भश्च हतेष्वन्येषु चाहवे ।
हन्यमानं महासैन्यं विलोक्यामर्षमुद्वहन् ।
अभ्यधावन्निशुम्भोऽथ मुख्ययासुरसेनया ।
तस्याग्रतस्तथा पृष्ठे पार्श्वयोश्च महासुराः ।
सन्दष्टौष्ठपुटाः क्रुद्धा हन्तुं देवीमुपाययुः ।
आजगाम महावीर्यः शुम्भोऽपि स्वबलैर्वृतः ।
निहन्तुं चण्डिकां कोपात्कृत्वा युद्धं तु मातृभिः ।
ततो युद्धमतीवासीद्देव्या शुम्भनिशुम्भयोः ।
शरवर्षमतीवोग्रं मेघयोरिव वर्षतोः ।
चिच्छेदास्ताञ्छरांस्ताभ्यां चण्डिका स्वशरोत्करैः ।
ताडयामास चाङ्गेषु शस्त्रौघैरसुरेश्वरौ ।
निशुम्भो निशितं खड्गं चर्म चादाय सुप्रभम् ।
अताडयन्मूर्ध्नि सिंहं देव्या वाहनमुत्तमम् ।
ताडिते वाहने देवी क्षुरप्रेणासिमुत्तमम् ।
निशुम्भस्याशु चिच्छेद चर्म चाप्यष्टचन्द्रकम् ।
छिन्ने चर्मणि खड्गे च शक्तिं चिक्षेप सोऽसुरः ।
तामप्यस्य द्विधा चक्रे चक्रेणाभिमुखागताम् ।
कोपाध्मातो निशुम्भोऽथ शूलं जग्राह दानवः ।
आयातं मुष्टिपातेन देवी तच्चाप्यचूर्णयत् ।
आविद्याथ गदां सोऽपि चिक्षेप चण्डिकां प्रति ।
सापि देव्यास्त्रिशूलेन भिन्ना भस्मत्वमागता ।
ततः परशुहस्तं तमायान्तं दैत्यपुङ्गवम् ।
आहत्य देवी बाणौघैरपातयत भूतले ।
तस्मिन्निपतिते भूमौ निशुम्भे भीमविक्रमे ।
भ्रातर्यतीव सङ्क्रुद्धः प्रययौ हन्तुमम्बिकाम् ।
स रथस्थस्तथात्युच्चैर्गृहीतपरमायुधैः ।
भुजैरष्टाभिरतुलैर्व्याप्याशेषं बभौ नभः ।
तमायान्तं समालोक्य देवी शङ्खमवादयत् ।
ज्याशब्दं चापि धनुषश्चकारातीव दुःसहम् ।
पूरयामास ककुभो निजघण्टास्वनेन च ।
समस्तदैत्यसैन्यानां तेजोवधविधायिना ।
ततः सिंहो महानादैस्त्याजितेभमहामदैः ।
पूरयामास गगनं गां तथैव दिशो दश ।
ततः काली समुत्पत्य गगनं क्ष्मामताडयत् ।
कराभ्यां तन्निनादेन प्राक्स्वनास्ते तिरोहिताः ।
अट्टाट्टहासमशिवं शिवदूती चकार ह ।
वैः शब्दैरसुरास्त्रेसुः शुम्भः कोपं परं ययौ ।
दुरात्मंस्तिष्ठ तिष्ठेति व्याजहाराम्बिका यदा ।
तदा जयेत्यभिहितं देवैराकाशसंस्थितैः ।
शुम्भेनागत्य या शक्तिर्मुक्ता ज्वालातिभीषणा ।
आयान्ती वह्निकूटाभा सा निरस्ता महोल्कया ।
सिंहनादेन शुम्भस्य व्याप्तं लोकत्रयान्तरम् ।
निर्घातनिःस्वनो घोरो जितवानवनीपते ।
शुम्भमुक्ताञ्छरान्देवी शुम्भस्तत्प्रहिताञ्छरान् ।
चिच्छेद स्वशरैरुग्रैः शतशोऽथ सहस्रशः ।
ततः सा चण्डिका क्रुद्धा शूलेनाभिजघान तम् ।
स तदाभिहतो भूमौ मूर्च्छितो निपपात ह ।
ततो निशुम्भः सम्प्राप्य चेतनामात्तकार्मुकः ।
आजघान शरैर्देवीं कालीं केसरिणं तथा ।
पुनश्च कृत्वा बाहूनामयुतं दनुजेश्वरः ।
चक्रायुधेन दितिजश्छादयामास चण्डिकाम् ।
ततो भगवती क्रुद्धा दुर्गा दुर्गार्तिनाशिनी ।
चिच्छेद देवी चक्राणि स्वशरैः सायकांश्च तान् ।
ततो निशुम्भो वेगेन गदामादाय चण्डिकाम् ।
अभ्यधावत वै हन्तुं दैत्यसैन्यसमावृतः ।
तस्यापतत एवाशु गदां चिच्छेद चण्डिका ।
खड्गेन शितधारेण स च शूलं समाददे ।
शूलहस्तं समायान्तं निशुम्भममरार्दनम् ।
हृदि विव्याध शूलेन वेगाविद्धेन चण्डिका ।
भिन्नस्य तस्य शूलेन हृदयान्निःसृतोऽपरः ।
महाबलो महावीर्यस्तिष्ठेति पुरुषो वदन् ।
तस्य निष्क्रामतो देवी प्रहस्य स्वनवत्ततः ।
शिरश्चिच्छेद खड्गेन ततोऽसावपतद्भुवि ।
ततः सिंहश्चखादोग्रदंष्ट्राक्षुण्णशिरोधरान् ।
असुरांस्तांस्तथा काली शिवदूती तथापरान् ।
कौमारीशक्तिनिर्भिन्नाः केचिन्नेशुर्महासुराः ।
ब्रह्माणीमन्त्रपूतेन तोयेनान्ये निराकृताः ।
माहेश्वरीत्रिशूलेन भिन्नाः पेतुस्तथापरे ।
वाराहीतुण्डघातेन केचिच्चूर्णीकृता भुवि ।
खण्डं खण्डं च चक्रेण वैष्णव्या दानवाः कृताः ।
वज्रेण चैन्द्रीहस्ताग्रविमुक्तेन तथापरे ।
केचिद्विनेशुरसुराः केचिन्नष्टा महाहवात् ।
भक्षिताश्चापरे कालीशिवदूतीमृगाधिपैः ।
मार्कण्डेयपुराणे सावर्णिके मन्वन्तरे देवीमाहात्म्ये नवमः ।

om raajovaacha .
vichitramidamaakhyaatam bhagavan bhavataa mama .
devyaashcharitamaahaatmyam raktabeejavadhaashritam .
bhooyashchechchhaamyaham shrotum raktabeeje nipaatite .
chakaara shumbho yatkarma nishumbhashchaatikopanah' .
ri'shiruvaacha .
chakaara kopamatulam raktabeeje nipaatite .
shumbhaasuro nishumbhashcha hateshvanyeshu chaahave .
hanyamaanam mahaasainyam vilokyaamarshamudvahan .
abhyadhaavannishumbho'tha mukhyayaasurasenayaa .
tasyaagratastathaa pri'sht'he paarshvayoshcha mahaasuraah' .
sandasht'ausht'haput'aah' kruddhaa hantum deveemupaayayuh' .
aajagaama mahaaveeryah' shumbho'pi svabalairvri'tah' .
nihantum chand'ikaam kopaatkri'tvaa yuddham tu maatri'bhih' .
tato yuddhamateevaaseeddevyaa shumbhanishumbhayoh' .
sharavarshamateevogram meghayoriva varshatoh' .
chichchhedaastaanchharaamstaabhyaam chand'ikaa svasharotkaraih' .
taad'ayaamaasa chaangeshu shastraughairasureshvarau .
nishumbho nishitam khad'gam charma chaadaaya suprabham .
ataad'ayanmoordhni simham devyaa vaahanamuttamam .
taad'ite vaahane devee kshuraprenaasimuttamam .
nishumbhasyaashu chichchheda charma chaapyasht'achandrakam .
chhinne charmani khad'ge cha shaktim chikshepa so'surah' .
taamapyasya dvidhaa chakre chakrenaabhimukhaagataam .
kopaadhmaato nishumbho'tha shoolam jagraaha daanavah' .
aayaatam musht'ipaatena devee tachchaapyachoornayat .
aavidyaatha gadaam so'pi chikshepa chand'ikaam prati .
saapi devyaastrishoolena bhinnaa bhasmatvamaagataa .
tatah' parashuhastam tamaayaantam daityapungavam .
aahatya devee baanaughairapaatayata bhootale .
tasminnipatite bhoomau nishumbhe bheemavikrame .
bhraataryateeva sankruddhah' prayayau hantumambikaam .
sa rathasthastathaatyuchchairgri'heetaparamaayudhaih' .
bhujairasht'aabhiratulairvyaapyaashesham babhau nabhah' .
tamaayaantam samaalokya devee shankhamavaadayat .
jyaashabdam chaapi dhanushashchakaaraateeva duh'saham .
poorayaamaasa kakubho nijaghant'aasvanena cha .
samastadaityasainyaanaam tejovadhavidhaayinaa .
tatah' simho mahaanaadaistyaajitebhamahaamadaih' .
poorayaamaasa gaganam gaam tathaiva disho dasha .
tatah' kaalee samutpatya gaganam kshmaamataad'ayat .
karaabhyaam tanninaadena praaksvanaaste tirohitaah' .
at't'aat't'ahaasamashivam shivadootee chakaara ha .
vaih' shabdairasuraastresuh' shumbhah' kopam param yayau .
duraatmamstisht'ha tisht'heti vyaajahaaraambikaa yadaa .
tadaa jayetyabhihitam devairaakaashasamsthitaih' .
shumbhenaagatya yaa shaktirmuktaa jvaalaatibheeshanaa .
aayaantee vahnikoot'aabhaa saa nirastaa maholkayaa .
simhanaadena shumbhasya vyaaptam lokatrayaantaram .
nirghaatanih'svano ghoro jitavaanavaneepate .
shumbhamuktaanchharaandevee shumbhastatprahitaanchharaan .
chichchheda svasharairugraih' shatasho'tha sahasrashah' .
tatah' saa chand'ikaa kruddhaa shoolenaabhijaghaana tam .
sa tadaabhihato bhoomau moorchchhito nipapaata ha .
tato nishumbhah' sampraapya chetanaamaattakaarmukah' .
aajaghaana sharairdeveem kaaleem kesarinam tathaa .
punashcha kri'tvaa baahoonaamayutam danujeshvarah' .
chakraayudhena ditijashchhaadayaamaasa chand'ikaam .
tato bhagavatee kruddhaa durgaa durgaartinaashinee .
chichchheda devee chakraani svasharaih' saayakaamshcha taan .
tato nishumbho vegena gadaamaadaaya chand'ikaam .
abhyadhaavata vai hantum daityasainyasamaavri'tah' .
tasyaapatata evaashu gadaam chichchheda chand'ikaa .
khad'gena shitadhaarena sa cha shoolam samaadade .
shoolahastam samaayaantam nishumbhamamaraardanam .
hri'di vivyaadha shoolena vegaaviddhena chand'ikaa .
bhinnasya tasya shoolena hri'dayaannih'sri'to'parah' .
mahaabalo mahaaveeryastisht'heti purusho vadan .
tasya nishkraamato devee prahasya svanavattatah' .
shirashchichchheda khad'gena tato'saavapatadbhuvi .
tatah' simhashchakhaadogradamsht'raakshunnashirodharaan .
asuraamstaamstathaa kaalee shivadootee tathaaparaan .
kaumaareeshaktinirbhinnaah' kechinneshurmahaasuraah' .
brahmaaneemantrapootena toyenaanye niraakri'taah' .
maaheshvareetrishoolena bhinnaah' petustathaapare .
vaaraaheetund'aghaatena kechichchoorneekri'taa bhuvi .
khand'am khand'am cha chakrena vaishnavyaa daanavaah' kri'taah' .
vajrena chaindreehastaagravimuktena tathaapare .
kechidvineshurasuraah' kechinnasht'aa mahaahavaat .
bhakshitaashchaapare kaaleeshivadooteemri'gaadhipaih' .
maarkand'eyapuraane saavarnike manvantare deveemaahaatmye navamah' .