దుర్గా సప్తశతీ - అధ్యాయం 5

అస్య శ్రీ ఉత్తరచరితస్య > రుద్ర-ఋషిః . శ్రీమహాసరస్వతీ దేవతా .
అనుష్టుప్ ఛందః . భీమా శక్తిః . భ్రామరీ బీజం . సూర్యస్తత్త్వం .
సామవేదః స్వరూపం . శ్రీమహాసరస్వతీప్రీత్యర్థే కామార్థే వినియోగః .
ధ్యానం .
ఘంటాశూలహలాని శంఖముసలే చక్రం ధనుః సాయకం
హస్తాబ్జైర్దధతీం ఘనాంతవిలసచ్ఛీతాంశుతుల్యప్రభాం .
గౌరీదేహసముద్భవాం త్రిజగతామాధారభూతాం మహా-
పూర్వామత్ర సరస్వతీమనుభజే శుంభాదిదైత్యార్దినీం .
ఓం క్లీం ఋషిరువాచ .
పురా శుంభనిశుంభాభ్యామసురాభ్యాం శచీపతేః .
త్రైలోక్యం యజ్ఞభాగాశ్చ హృతా మదబలాశ్రయాత్ .
తావేవ సూర్యతాం తద్వదధికారం తథైందవం .
కౌబేరమథ యామ్యం చ చక్రాతే వరుణస్య చ .
తావేవ పవనర్ద్ధిం చ చక్రతుర్వహ్నికర్మ చ .
తతో దేవా వినిర్ధూతా భ్రష్టరాజ్యాః పరాజితాః .
హృతాధికారాస్త్రిదశాస్తాభ్యాం సర్వే నిరాకృతాః .
మహాసురాభ్యాం తాం దేవీం సంస్మరంత్యపరాజితాం .
తయాస్మాకం వరో దత్తో యథాపత్సు స్మృతాఖిలాః .
భవతాం నాశయిష్యామి తత్క్షణాత్పరమాపదః .
ఇతి కృత్వా మతిం దేవా హిమవంతం నగేశ్వరం .
జగ్ముస్తత్ర తతో దేవీం విష్ణుమాయాం ప్రతుష్టువుః .
దేవా ఊచుః .
నమో దేవ్యై మహాదేవ్యై శివాయై సతతం నమః .
నమః ప్రకృత్యై భద్రాయై నియతాః ప్రణతాః స్మ తాం .
రౌద్రాయై నమో నిత్యాయై గౌర్యై ధాత్ర్యై నమో నమః .
జ్యోత్స్నాయై చేందురూపిణ్యై సుఖాయై సతతం నమః .
కల్యాణ్యై ప్రణతాం వృద్ధ్యై సిద్ధ్యై కుర్మో నమో నమః .
నైరృత్యై భూభృతాం లక్ష్మ్యై శర్వాణ్యై తే నమో నమః .
దుర్గాయై దుర్గపారాయై సారాయై సర్వకారిణ్యై .
ఖ్యాత్యై తథైవ కృష్ణాయై ధూమ్రాయై సతతం నమః .
అతిసౌమ్యాతిరౌద్రాయై నతాస్తస్యై నమో నమః .
నమో జగత్ప్రతిష్ఠాయై దేవ్యై కృత్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు విష్ణుమాయేతి శబ్దితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు చేతనేత్యభిధీయతే .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు బుద్ధిరూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు నిద్రారూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు క్షుధారూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు ఛాయారూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు శక్తిరూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు తృష్ణారూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు క్షాంతిరూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు జాతిరూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు లజ్జారూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు శాంతిరూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు శ్రద్ధారూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు కాంతిరూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు లక్ష్మీరూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు వృత్తిరూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు స్మృతిరూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు దయారూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు తుష్టిరూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు మాతృరూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
యా దేవీ సర్వభూతేషు భ్రాంతిరూపేణ సంస్థితా .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
ఇంద్రియాణామధిష్ఠాత్రీ భూతానాం చాఖిలేషు యా .
భూతేషు సతతం తస్యై వ్యాప్త్యై దేవ్యై నమో నమః .
చితిరూపేణ యా కృత్స్నమేతద్ వ్యాప్య స్థితా జగత్ .
నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమస్తస్యై నమో నమః .
స్తుతా సురైః పూర్వమభీష్టసంశ్రయా-
త్తథా సురేంద్రేణ దినేషు సేవితా .
కరోతు సా నః శుభహేతురీశ్వరీ
శుభాని భద్రాణ్యభిహంతు చాపదః .
యా సాంప్రతం చోద్ధతదైత్యతాపితై-
రస్మాభిరీశా చ సురైర్నమస్యతే .
యా చ స్మృతా తత్క్షణమేవ హంతి నః
సర్వాపదో భక్తివినమ్రమూర్తిభిః .
ఋషిరువాచ .
ఏవం స్తవాభియుక్తానాం దేవానాం తత్ర పార్వతీ .
స్నాతుమభ్యాయయౌ తోయే జాహ్నవ్యా నృపనందన .
సాబ్రవీత్తాన్ సురాన్ సుభ్రూర్భవద్భిః స్తూయతేఽత్ర కా .
శరీరకోశతశ్చాస్యాః సముద్భూతాబ్రవీచ్ఛివా .
స్తోత్రం మమైతత్క్రియతే శుంభదైత్యనిరాకృతైః .
దేవైః సమేతైః సమరే నిశుంభేన పరాజితైః .
శరీరకోశాద్యత్తస్యాః పార్వత్యా నిఃసృతాంబికా .
కౌశికీతి సమస్తేషు తతో లోకేషు గీయతే .
తస్యాం వినిర్గతాయాం తు కృష్ణాభూత్సాపి పార్వతీ .
కాలికేతి సమాఖ్యాతా హిమాచలకృతాశ్రయా .
తతోఽమ్బికాం పరం రూపం బిభ్రాణాం సుమనోహరం .
దదర్శ చండో ముండశ్చ భృత్యౌ శుంభనిశుంభయోః .
తాభ్యాం శుంభాయ చాఖ్యాతా సాతీవ సుమనోహరా .
కాప్యాస్తే స్త్రీ మహారాజ భాసయంతీ హిమాచలం .
నైవ తాదృక్ క్వచిద్రూపం దృష్టం కేనచిదుత్తమం .
జ్ఞాయతాం కాప్యసౌ దేవీ గృహ్యతాం చాసురేశ్వర .
స్త్రీరత్నమతిచార్వంగీ ద్యోతయంతీ దిశస్త్విషా .
సా తు తిష్ఠతి దైత్యేంద్ర తాం భవాన్ ద్రష్టుమర్హతి .
యాని రత్నాని మణయో గజాశ్వాదీని వై ప్రభో .
త్రైలోక్యే తు సమస్తాని సాంప్రతం భాంతి తే గృహే .
ఐరావతః సమానీతో గజరత్నం పురందరాత్ .
పారిజాతతరుశ్చాయం తథైవోచ్చైఃశ్రవా హయః .
విమానం హంససంయుక్తమేతత్తిష్ఠతి తేఽఙ్గణే .
రత్నభూతమిహానీతం యదాసీద్వేధసోఽద్భుతం .
నిధిరేష మహాపద్మః సమానీతో ధనేశ్వరాత్ .
కింజల్కినీం దదౌ చాబ్ధిర్మాలామమ్లానపంకజాం .
ఛత్రం తే వారుణం గేహే కాంచనస్రావి తిష్ఠతి .
తథాయం స్యందనవరో యః పురాసీత్ప్రజాపతేః .
మృత్యోరుత్క్రాంతిదా నామ శక్తిరీశ త్వయా హృతా .
పాశః సలిలరాజస్య భ్రాతుస్తవ పరిగ్రహే .
నిశుంభస్యాబ్ధిజాతాశ్చ సమస్తా రత్నజాతయః .
వహ్నిరపి దదౌ తుభ్యమగ్నిశౌచే చ వాససీ .
ఏవం దైత్యేంద్ర రత్నాని సమస్తాన్యాహృతాని తే .
స్త్రీరత్నమేషా కల్యాణీ త్వయా కస్మాన్న గృహ్యతే .
ఋషిరువాచ .
నిశమ్యేతి వచః శుంభః స తదా చండముండయోః .
ప్రేషయామాస సుగ్రీవం దూతం దేవ్యా మహాసురం .
ఇతి చేతి చ వక్తవ్యా సా గత్వా వచనాన్మమ .
యథా చాభ్యేతి సంప్రీత్యా తథా కార్యం త్వయా లఘు .
స తత్ర గత్వా యత్రాస్తే శైలోద్దేశేఽతిశోభనే .
తాం చ దేవీం తతః ప్రాహ శ్లక్ష్ణం మధురయా గిరా .
దూత ఉవాచ .
దేవి దైత్యేశ్వరః శుంభస్త్రైలోక్యే పరమేశ్వరః .
దూతోఽహం ప్రేషితస్తేన త్వత్సకాశమిహాగతః .
అవ్యాహతాజ్ఞః సర్వాసు యః సదా దేవయోనిషు .
నిర్జితాఖిలదైత్యారిః స యదాహ శృణుష్వ తత్ .
మమ త్రైలోక్యమఖిలం మమ దేవా వశానుగాః .
యజ్ఞభాగానహం సర్వానుపాశ్నామి పృథక్ పృథక్ .
త్రైలోక్యే వరరత్నాని మమ వశ్యాన్యశేషతః .
తథైవ గజరత్నం చ హృతం దేవేంద్రవాహనం .
క్షీరోదమథనోద్భూతమశ్వరత్నం మమామరైః .
ఉచ్చైఃశ్రవససంజ్ఞం తత్ప్రణిపత్య సమర్పితం .
యాని చాన్యాని దేవేషు గంధర్వేషూరగేషు చ .
రత్నభూతాని భూతాని తాని మయ్యేవ శోభనే .
స్త్రీరత్నభూతాం త్వాం దేవి లోకే మన్యామహే వయం .
సా త్వమస్మానుపాగచ్ఛ యతో రత్నభుజో వయం .
మాం వా మమానుజం వాపి నిశుంభమురువిక్రమం .
భజ త్వం చంచలాపాంగి రత్నభూతాసి వై యతః .
పరమైశ్వర్యమతులం ప్రాప్స్యసే మత్పరిగ్రహాత్ .
ఏతద్బుద్ధ్యా సమాలోచ్య మత్పరిగ్రహతాం వ్రజ .
ఋషిరువాచ .
ఇత్యుక్తా సా తదా దేవీ గంభీరాంతఃస్మితా జగౌ .
దుర్గా భగవతీ భద్రా యయేదం ధార్యతే జగత్ .
దేవ్యువాచ .
సత్యముక్తం త్వయా నాత్ర మిథ్యా కించిత్త్వయోదితం .
త్రైలోక్యాధిపతిః శుంభో నిశుంభశ్చాపి తాదృశః .
కిం త్వత్ర యత్ప్రతిజ్ఞాతం మిథ్యా తత్క్రియతే కథం .
శ్రూయతామల్పబుద్ధిత్వాత్ప్రతిజ్ఞా యా కృతా పురా .
యో మాం జయతి సంగ్రామే యో మే దర్పం వ్యపోహతి .
యో మే ప్రతిబలో లోకే స మే భర్తా భవిష్యతి .
తదాగచ్ఛతు శుంభోఽత్ర నిశుంభో వా మహాబలః .
మాం జిత్వా కిం చిరేణాత్ర పాణిం గృహ్ణాతు మే లఘు .
దూత ఉవాచ .
అవలిప్తాసి మైవం త్వం దేవి బ్రూహి మమాగ్రతః .
త్రైలోక్యే కః పుమాంస్తిష్ఠేదగ్రే శుంభనిశుంభయోః .
అన్యేషామపి దైత్యానాం సర్వే దేవా న వై యుధి .
తిష్ఠంతి సమ్ముఖే దేవి కిం పునః స్త్రీ త్వమేకికా .
ఇంద్రాద్యాః సకలా దేవాస్తస్థుర్యేషాం న సంయుగే .
శుంభాదీనాం కథం తేషాం స్త్రీ ప్రయాస్యసి సమ్ముఖం .
సా త్వం గచ్ఛ మయైవోక్తా పార్శ్వం శుంభనిశుంభయోః .
కేశాకర్షణనిర్ధూతగౌరవా మా గమిష్యసి .
దేవ్యువాచ .
ఏవమేతద్ బలీ శుంభో నిశుంభశ్చాపితాదృశః .
కిం కరోమి ప్రతిజ్ఞా మే యదనాలోచితా పురా .
స త్వం గచ్ఛ మయోక్తం తే యదేతత్సర్వమాదృతః .
తదాచక్ష్వాసురేంద్రాయ స చ యుక్తం కరోతు యత్ .
మార్కండేయపురాణే సావర్ణికే మన్వంతరే దేవీమాహాత్మ్యే పంచమః .